توان نظامی حزب‌الله در برابر ارتش اسرائیل

تاریخ تازه‌ها

صبح روز یکشنبه ۲۵ اوت برابر با چهارم شهریور ۱۴۰۳ حزب‌الله لبنان اعلام کرد که در پاسخ به کشته شدن فؤاد شُکر، مشاور ارشد حسن نصرالله و بلندپایه‌ترین فرمانده نظامی حزب‌الله در جنوب لبنان، حملۀ گسترده‌ای را به چند پایگاه اسرائیلی آغاز کرده است. در همین حال، ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد که سحرگاه روز یکشنبه ۲۵ اوت در حمله‌ای پیشگیرانه هزاران سکوی پرتابِ موشک حزب‌الله را نابود کرده است.

گویا اسرائیل از برنامۀ حزب‌الله که قصد داشت صبح یکشنبه به صدها هدف نظامی و راهبردی اسرائیل از جمله مرکز موساد و فرودگاه بن گوریون حملۀ گستردۀ موشکی و پهپادی کند، آگاه شده بود و برای پیشگیری نزدیک به صد هواپیمای جنگنده را در آسمان لبنان به پرواز درآورده بود. ارتش اسرائیل هم‌چنین اعلام کرد که حزب‌الله بیش از ۱۵۰ پرتابه از لبنان به سوی اسرائیل شلیک کرده است که به گفتۀ یکی از سخنگویان نیروهای مسلح اسرائیل، خسارت جزئی به بار آورده است.

اما حزب‌الله اعلام کرد که با بیش از ۳۲۰ موشک و شمار زیادی پهپاد یازده پایگاه نظامی اسرائیل را در شمال آن کشور و بلندی‌های جولان هدف قرار داده و به آن‌ها آسیب رسانده است. رهبر حزب‌الله عملیات صبح یکشنبه را در پاسخ به کشته شدن فؤاد شُکر پیروزمندانه خواند. فؤاد شُکر در ۳۰ ژوییه در حملۀ اسرائیل به بیروت کشته شد. حزب‌الله مدعی است که این حمله، «مرحلۀ اول» حملۀ انتقام‌جویانۀ آن سازمان است. بنابراین، باید منتظر مراحل دیگر باشیم.

پرسشی که کارشناسان همواره مطرح کرده‌اند این است که آیا حزب‌الله لبنان توان نظامی برای درگیر شدن با اسرائیل را دارد؟ حقیقت این است که این سازمانِ شبه نظامی که در سال ۱۹۸۲ به دست سپاه پاسداران تشکیل شد چنان که در سال ۲۰۰۶ نشان داد می تواند با ارتش اسرائیل درگیر شود.

در ۱۲ ژوییه ۲۰۰۶ جنگی میان حزب‌الله لبنان و ارتش اسرائیل درگرفت که ۳۳ روز به طول انجامید. در آن جنگ که با قطعنامۀ ۱۷۰۱ سازمان ملل پایان یافت، به گزارش دیپلمات‌های آمریکایی در بیروت، اسرائیلی‌ها ۴۰۰ کشته دادند و بیش از ۴۰۰ هزار اسرائیلی از شمال آن کشور گریختند. اما اسرائیل در پایان جنگ از کشته شدن ۱۵۹ اسرائیلی از جمله ۳۹ غیرنظامی خبر داد.

ارتش اسرائیل در عین حال اعلام کرد که ۳۲۰ جنگجوی حزب‌الله را کشته است. اما حزب‌الله از کشته شدن ۶۲ جنگجو خبر داد. البته چند ماه پس از پایان جنگ یکی از نمایندگان مهم حزب‌الله از کشته شدن ۲۵۰ جنگجو سخن گفت و با افتخار از آنان زیر عنوان «شهید» یاد کرد.

از آن زمان تاکنون حزب‌الله با پشتیبانیِ بی‌دریغ جمهوری اسلامی ایران بر توان نظامی خود افزوده است. در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۱ حسن نصرالله در یک سخنرانی در تلویزیون حزب الله گفت: من برای نخستین بار رقمی را برای شما فاش می‌کنم. ما ۱۰۰۰۰۰ جنگجوی آموزش دیده و مسلح داریم. این خبر بیش از همه حساسیتِ محافل نظامی اسرائیل را برانگیخت.

البته مخاطب خبر حزب مسیحی نیروهای لبنانی بود. درگیری‌ها میان مسیحیان و شبه‌نظامیان حزب‌الله چند روز پیش از اعلام این خبر هفت کشته در بیروت به جا گذاشته بود. حزب الله تنها گروه سیاسی در لبنان است که توانست سلاح های خود را پس از پایان جنگ داخلی ( از۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰) به نام «مبارزه با ارتش اسرائیل» به صورت قانونی حفظ کند.

پشتیبان اصلی این سازمانِ شبه‌نظامی جمهوری اسلامی ایران است. در جنگ داخلی سوریه نیروهای حزب‌الله در کنار نیروهای دولتی آن کشور با مخالفان رژیم بشار اسد جنگیدند. در سال ۲۰۰۹ این سازمان با انتشار منشوری اعلام کرد که هیچ مصالحه‌ای با اسرائیل نخواهد کرد. حزب‌الله رفته رفته جزئی از حیات سیاسی لبنان شد. نمایندگان آن اکنون در مجلس حضور دارند.

این سازمان مشروعیت سیاسی خود را مدیون مبارزه با ارتش اسرائیل است که نواری از خاک جنوب لبنان را از ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۰ اشغال کرده بود. به همین سبب، عقب نشینی ارتش اسرائیل از لبنان در سال ۲۰۰۱ نشانۀ پیروزی آن شمرده شد. حزب‌الله همچنین متهم به عملیات تروریستی برضد اسرائیل و نیز برضد جامعه‌های یهودی در جهان است. در سال ۱۹۹۴ خودروی بمب گذاری شده‌ای ساختمانی را در بوئنوس آیرس که چندین انجمن یهودی در آن قرار داشت منفجر کرد. آن حملۀ تروریستی ۸۵ کشته و ۲۳۰ زخمی به جا گذاشت. در سال ۲۰۰۶ آلبرتو نیسمان، دادستان آرژانتینی، دولت ایران را به عنوان پشتیبان آن حمله و حزب الله را در مقام عامل حمله متهم کرد.

در سال ۲۰۰۶ حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه‌اش با ارتش اسرائیل همۀ زرادخانه‌اش را از راکت و موشک و موشک‌های ضدتانک به نمایش گذاشت. ارتش اسرائیل با بسیج ۴۰ هزار سرباز تا رود لیتانی در جنوب لبنان پیشروی کرد اما نتوانست به هدف اولیۀ خود یعنی نابودی توان نظامی حزب‌الله دست یابد.

از آن زمان تاکنون حزب‌الله زرادخانه‌اش را بازسازی کرده است. چندی پیش «اِوا کولوریوُتیس»، کارشناس خاورمیانه و گروه‌های جهادی، در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت: حزب‌الله پس از جنگ ۲۰۰۶ بر توانایی‌ نظامی و هنر سازماندهی نیروهای خود افزوده است. به گفتۀ او، این سازمان اکنون به ۲۰۰ هزار موشک با بُردهای گوناگون، راکت اندازهای کاتیوشا، گراد و موشک‌های بالیستیک شهاب مجهز است. به همۀ این‌ها باید باتری‌های ضدهوایی و طیف گسترده‌ای از پهپادها را نیز افزود، از جمله «شاهد ۱۳۶» و «مهاجر۴» که هر دو ساخت ایران هستند. روسیه در جنگ اوکراین از پهپاد «شاهد ۱۳۶» استفاده می‌کند.

به گفتۀ «فابیَن هینز»، کارشناس مؤسسۀ بین‌المللی مطالعات استراتژیک، باید دید چه تعداد از این موشک‌ها را می‌توان به دقت هدایت کرد. کارشناسان معتقدند که حزب‌الله دیگر یک سازمان شبه‌نظامی نیست بلکه به یک ارتش واقعی تبدیل شده است. به گفتۀ «یفتاح شپیر»، کارشناس اسرائیلی حزب‌الله، سربازان این سازمان را به دو گروه‌ می‌توان تقسیم کرد: سربازان تمام وقت و سربازان ذخیره. به گفتۀ او، در سال ۲۰۰۶ سربازان تمام وقت این سازمان ۱۰۰۰ نفر بودند اما اکنون ۲۰ هزار نفرند که ۵ هزار نفر آنان در ایران آموزش دیده‌اند. افزون بر این ۲۰ هزار سرباز تمام وقت، حزب‌الله نیروی ذخیره نیز دارد. این نیروی ذخیره را از ۱۵ هزار تا ۷۰ هزار نفر تخمین می‌زنند.

حزب‌الله تانک‌های ساخت روسیه نیز دارد اما بسیار قدیمی‌اند و از آن‌ها در رژه‌های نظامی استفاد می‌کند. به گفتۀ این کارشناس اسرائیلی، حزب‌الله آموزش دیده‌ترین و مصمم‌ترین نیروی ضداسرائیلی در منطقه است. اما این سازمان از نظر تجهیزات ضدهوایی در مقابله با نیروی هوایی اسرائیل هم‌چنان ضعیف است و چنان‌که یکشنبۀ گذشته دیده شد، اسرائیل می‌تواند با سیستم اطلاعاتی نیرومندش و با برتری نیروی هوایی‌اش قدرت نظامی این سازمان را تاحدودی از کار بیندازد.