۶. شهریار
Manage episode 288329425 series 2900529
محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار در سال ۱۲۸۵ شمسی در تبریز به دنیا آمد. ابتدا به مکتب رفت و سپس تحصیل خود را در مدرسههای تبریز ادامه داد. بعد به تهران رفت و در سال ۱۳۰۳ از دارالفنون دیپلم گرفت. به توصیه پدر وارد دانشکده پزشکی شد اما پس از پنج سال تحصیل پزشکی را کنار گذاشت. مدتی کارمند اداره ثبت اسناد و املاک بود و سپس به بانک کشاورزی منتقل شد. در تهران با ابوالحسن صبا موسیقیدان و امیری فیروزکوهی شاعر و خوانندگان بهنام آن دوره مثل پروانه و قمرالملوک وزیری آشنا شد.
شهرت شهریار بیشتر به غزلهای اوست. شعر او را میتوان به سه دسته مذهبی، مدیحه و عاشقانه تقسیم کرد.
امشب ای ماه به درد دل من تسکینی
آخر ای ماه تو همدرد من مسکینی
کاهش جان تو من دانم و من میدانم
که تو از دوری خورشید چهها میبینی
حساسیت شعری او بهعلاوه آشناییاش با موسیقی ایرانی در بهکارگیری قافیه درونی و واجآرایی ماهرانه او منعکس است و در نهایت باعث شد آهنگسازان و خوانندگان بزرگ زمان او از غزلهای شهریار (مثل غزل «حالا چرا؟») برای ساخت موسیقی و آهنگ بهره ببرند.
آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا
بی وفا حالا که من افتادهام از پا چرا
نوشدارویی و بعد از مرگ سهراب آمدی
سنگدل این زودتر میخواستی حالا چرا
عمر ما را مهلت امروز و فردای تو نیست
من که یک امروز مهمان توام فردا چرا
نازنینا ما به ناز تو جوانی دادهایم
دیگر اکنون با جوانان ناز کن با ما چرا
وه که با این عمرهای کوته بیاعتبار
این همه غافل شدن از چون منی شیدا چرا
شهریار
بیان لطیف، ساده، روان و جذابیت کلام ویژگیهای شعر شهریار است. البته گاه در کنار بیان لطیف و ادیبانه، دیده میشود شاعر پروایی از کاربرد اصطلاحات عامیانه ندارد و تصاویر زیبای کلامی را با جملات محاورهای در میآمیزد. این تلفیق شاعرانه از ویژگیهای شعر شهریار است. شهریار معتقد به تحول و تجدید حیات در شعر ادبی بود و آثار این نوگرایی در بیشتر اشعارش دیده میشود. او از کاربرد مضامین نو پروایی نداشت و در این زمینه نوآوریهای فراوانی دارد.
منظومه حیدربابایه سلام (حیدربابا سلام) که خطاب به کوه حیدربابا در نزدیکی تبریز به زبان مادری شهریار و در قالب محاورهای ترکی آذری سروده شده بازتابی از ایام کودکی او در نزدیکی آنجا است. این منظومه خیلی زود نه تنها در آذربایجان بلکه در کل دنیای ترکزبان مشهور شد. منظومه حیدربابا پر است از متلها، ترانهها، ضربالمثلها، کلمات قصار، ارجاع به شادی و عزا، باورهای تاریخی و مذهبی و غذا و پوشاک آذری به علاوه توصیف طبیعت منطقه.
شهریار در سال ۱۳۶۷ در تبریز درگذشت.
8 قسمت