۷— تاثیر تزریق دوزهای واکسن کووید-۱۹ در یک بازو: پاسخ سریع‌تر سیستم ایمنی

پادکست علمی نکسوس

تا به حال به این فکر کرده‌اید که آیا محل تزریق واکسن کووید-۱۹ می‌تواند بر اثربخشی آن تأثیر بگذارد؟ آیا واقعاً فرقی می‌کند که دوز اول و دوم واکسن را در یک بازو دریافت کنید یا در بازوهای مخالف؟ این اپیزود به یافته‌های شگفت‌انگیز یک پژوهش جدید می‌پردازد که نشان می‌دهد انتخاب بازو می‌تواند نقش مهمی در سرعت و قدرت پاسخ ایمنی بدن شما داشته باشد!

در این اپیزود از پادکست نکسوس، نتایج مطالعه‌ای جذاب بر روی موش‌ها و انسان‌ها را بررسی می‌کنیم که نشان می‌دهد تزریق واکسن یادآور کووید-۱۹ در همان بازویی که دوز اولیه تزریق شده، می‌تواند به پاسخ ایمنی سریع‌تر و قوی‌تری منجر شود. این یافته، به خصوص در شرایط همه‌گیری‌های آینده که سرعت ایجاد ایمنی جمعی حیاتی است، اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا می‌کند.

با ما همراه باشید تا با دکتر می لینگ مونیه، از پژوهشگران این مطالعه، و دیدگاه‌های او آشنا شویم. همچنین به نقش سلول‌های ایمنی تخصصی مانند «ماکروفاژهای سینوس ساب‌کپسولار» و «سلول‌های B خاطره» در این فرآیند خواهیم پرداخت. آیا این یافته‌ها با مطالعات قبلی تناقض دارد؟ دکتر مارسل کرلین، از نویسندگان یک مطالعه دیگر در این زمینه، به این سوال پاسخ می‌دهد و به اهمیت نقاط زمانی مختلف در ارزیابی پاسخ ایمنی اشاره می‌کند.

این اپیزود نه تنها برای علاقه‌مندان به علم و پزشکی، بلکه برای هر کسی که به سلامت خود و جامعه اهمیت می‌دهد، شنیدنی خواهد بود. آیا این یافته‌ها به معنای تغییر در پروتکل‌های واکسیناسیون است؟ محدودیت‌های این مطالعه چیست و آیا این نتایج برای واکسن‌های تک‌دوز مانند واکسن آنفولانزا نیز کاربرد دارد؟

برای شنیدن جزئیات کامل این پژوهش جذاب و پیامدهای آن برای سلامت عمومی، این اپیزود را از دست ندهید!

کلمات تخصصی علوم زیستی:

• ماکروفاژهای سینوس ساب‌کپسولار (subcapsular sinus macrophages): نوعی از سلول‌های ایمنی بزرگ (ماکروفاژها) هستند که در لایه بیرونی غدد لنفاوی (زیر کپسول) قرار دارند. وظیفه آنها به دام انداختن عوامل بیماری‌زا و ارائه آنها به سایر سلول‌های ایمنی برای شروع پاسخ ایمنی است.
• غدد لنفاوی (lymph nodes): اندام‌های کوچک و لوبیایی شکلی در سراسر بدن که بخشی از سیستم ایمنی هستند. آنها فیلترهایی برای مواد خارجی و محل تجمع سلول‌های ایمنی برای مبارزه با عفونت‌ها می‌باشند.
• سلول‌های B خاطره (memory B cells): نوعی سلول ایمنی (لنفوسیت B) که پس از اولین برخورد با یک عامل بیماری‌زا (مانند ویروس یا واکسن) ایجاد می‌شود. این سلول‌ها "حافظه" برخورد قبلی را نگه می‌دارند و در صورت مواجهه مجدد با همان عامل، به سرعت فعال شده و مقادیر زیادی آنتی‌بادی تولید می‌کنند.
• آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده (neutralizing antibodies): پروتئین‌هایی که توسط سلول‌های B (به ویژه پلاسماسل‌ها که از سلول‌های B تمایز یافته‌اند) تولید می‌شوند. این آنتی‌بادی‌ها به طور خاص به بخش‌هایی از ویروس یا سایر عوامل بیماری‌زا متصل شده و از ورود آنها به سلول‌های میزبان و ایجاد عفونت جلوگیری می‌کنند.
• ویروس سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-2 virus): ویروسی که عامل بیماری کووید-۱۹ (بیماری کروناویروس ۲۰۱۹) است.
• سویه‌های دلتا و اُمیکرون (Delta and Omicron variants): نسخه‌های جهش‌یافته از ویروس سارس-کوو-۲ که ممکن است در ویژگی‌هایی مانند سرعت انتقال یا شدت بیماری‌زایی با سویه اصلی متفاوت باشند.

منابع:

منبع خبر: COVID vaccine works faster with both doses in the same arm

منابع اشاره شده در این اپیزود:

• Macrophages direct location-dependent recall of B cell memory to vaccination (Cell, 2025)
• Contralateral second dose improves antibody responses to a 2-dose mRNA vaccination regimen (The Journal of Clinical Investigation, 2025)

منبع تصویر: Genaro Molina/Los Angeles Times via Getty