قدم بیست و چهارم: بازخوانی مسئلهٔ تعدد زوجات و قوّامیت

پادکست فارسی نقدآگین

در قدم ۲۴ #پادکست_نقدآگین به بازنشر خلاصه‌ای از آرای محمد شحرور، روشنفکر سوری می‌پردازیم.

🔷 به نظر او تلقی‌ای امروزه از آیۀ ۳ سورۀ نساء، متأثر از نگاه فقها و مفسران از سیاق آیه دور افتاده، زیرا در آیهٔ قبل به بازگرداندن حقوق یتیمان و پرهیز از خوردن حق‌شان اشاره شده، و آیهٔ ۳ در ادامهٔ آیهٔ قبل برای رعایت حقوق یتیمان بحث تعدد زوجات را طرح می‌کند؛ یعنی، بحث تعدد زوجات فقط مربوط به زنان بیوه‌ای است که فرزند یتیم دارند اما مفسران از این سیاق غفلت کرده‌اند.

🔷 مرد متأهل تنها با رعایت دو شرطِ نسبتاً دشوار حق ازدواج مجدد دارد:

۱- همسر دوم، سوم و چهارم باید بیوهٔ صاحب‌فرزند باشند؛

۲- عدالت در حق یتیمان رعایت شود.

در چنین شرایطی خداوند نه‌تنها اجازۀ چندهمسری داده، بلکه لحن آیه هم دربارۀ این موضوع آمرانه است. در واقع، اگر این دو شرط برقرار نباشد، تعدد زوجات مجاز نخواهد بود.

🔷 در باب قوّامیت، برخلاف نظر رایج فقها، معتقد است در قرن اخیر زنان اقداماتی انجام داده‌اند که نشان‌گر توانایی کافی آنان است و بنابراین باید آیات بر اساس تحولات روز بازخوانی شوند.