آذرخش مکری: بحثی درباره کتاب موقعیت شیرین نوشته پاول بلوم

Bapu

شاید بتوان این کتاب را "موقعیت شیرین" ترجمه کرد. بلوم در این اثر آخر خود سعی دارد در کنار تلاش برای تبیین شادکامی و معنا در زندگی به مقوله رفتارهای ریاضت کشانه، خود انهدامی و رنج کشیدن انسان ها بپردازد. چرا انسان ها خود را برای اموری که سود مستقیم برای انها ندارد به زحمت می اندازند؟ هدف افرادی که به خود سختی می دهند چیست؟ چرا خود را درگیر ماجراجویی های خطرساز و چالش های پر دردسر می کنیم؟ آیا عده ایی از تحمل درد لذت می برند؟ چگونه می توان رفتارهای خودآزاری و مازوخیستی را توجیه کرد؟ آیا همه بدنبال راحت طلبی و به اصطلاح نازکی کار و کلفتی نان هستند؟ اینها برخی سوالاتی هستند که بلوم در این کتاب خواندنی به آنها می پردازد. او متذکر می شود که تلاش برای رسیدن به لذت و هدونیسیم تنها بخشی از انگیزه انتخاب انسان هاست. در کنار آن، ما سعی داریم برای زیستن خود هدف و معنی بیابیم و در این راه خود را درگیر تلاشهای پردردسر می کنیم. اما آیا رنج کشیدن لازمه یافتن معنا است و برای هدفداری باید قربانی شد؟ آیا در ساختار زیستی ما نوعی گرایش ذاتی به دردکشیدن هم شکل گرفته است؟ بلوم در اینباره شک دارد و حتی مدعی است برای یافتن معنا باید درجاتی از لذت طلبی و هدونیسم را تجربه کرد. با اینحال به پژوهش های جالبی اشاره می کند که نشان می دهند درجاتی از درد و رنج و سرخوردگی برای شکل گیری معنای زندگی کمک کننده است. او جهت توجیه رفتار ما به نوعی "تکثرگرایی انگیزشی" رو می آورد: خویشتن ما در حال نوسان بین لذت طلبی و فرار از درد "تجربه ایی" از یکسو و ساختن و ابداع معنا "ناظرگونه" از سوی دیگر است. برای ابداع معنا، گاهی نوعی عذاب مفید اما غیر ضروری است! اینکه در لحظه لحظه زندگی کدام یک از خویشتن های ما بر خودآگاهی مسلط می گردد در افراد متفاوت است. با وجود آنکه به نظر من، نویسنده سرانجام به پاسخ قاطع نمی رسد اما سوالات و جنبه های زیبا و منحصر بفردی را مطرح می کند که کتاب را بسیار خواندنی و دلنشین می سازد. خلاصه ایی از آنرا این هفته بصورت زنده برای علاقمندان به بحث خواهم گذاشت