Een weemoedig én veerkrachtig boek over het Diepe Zuiden van de Verenigde Staten

De Correspondent

Paul Theroux is de docent Engels, geschiedenis en maatschappijleer die ik nooit heb gehad. Ik verslond zijn boeken over Europa (The Pillars of Hercules), Afrika (Dark Star Safari), Azië (The Great Railway Bazaar), Zuid-Amerika (The Old Patagonia Express) en Oceanië (The Happy Isles of Oceania). Ik genoot van zijn reisverslagen uit China (Riding the Iron Rooster) en het Verenigd Koninkrijk (The Kingdom by the Sea). Theroux’ trip in eigen land, door het Diepe Zuiden van de Verenigde Staten, is minstens zo de moeite waard.

Rijdend door South Carolina, Georgia, Mississippi, Tennessee, Alabama en Arkansas ervaart de auteur een ‘sfeer van verslagenheid’ die de regio teistert sinds het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog, en hier en daar zelfs (al dan niet vrijwillige) segregatie tussen witte en zwarte burgers – bijna zestig jaar na de burgerrechtenbeweging die dat moest beëindigen. Meermalen vraagt Theroux zich af hoe het kan dat de Verenigde Staten jaarlijks tientallen miljarden dollars aan ontwikkelingshulp uitgeven in Afrika en Azië, terwijl miljoenen van hun eigen burgers onder de armoedegrens leven op een halve dag rijden van Washington DC.

Hij komt langs witte Amerikanen die hun geschiedenis levend trachten te houden op gun shows en zwarte Amerikanen die het boerenbestaan hebben opgepakt na eeuwenlange onderdrukking op het land. Hij neemt de lezer mee langs de levens van bluesgitarist B.B. King, schrijver William Faulkner, de gelynchte 14-jarige jongen Emmett Till, de gelauwerde politicus John Lewis, voormalig president Bill Clinton. Hij doet – onvermijdelijk in een gebied waar slavernij hoogtij vierde – de explosieve wortels van het n-woord uit de doeken.

Theroux citeert zijn personages – dominees, maatschappelijk werkers, winkeliers – graag fonetisch (‘Kin Ah he’p you?’), wat hen een extra dimensie geeft. Zoals in al zijn boeken zijn de beschrijvingen van de Amerikaan natuurgetrouw en kleurrijk. Het Diepe Zuiden is gezien door zijn ogen een streek van aftandse trailerparken die doen denken aan de troosteloosheid van Zimbabwe; waar alle moteleigenaren Patel heten; waar outsourcing naar China en de opmars van Walmart het leven uit de Main Streets zoog; waar elk restaurant meerval met biscuits ’n gravy serveert.

Bovenal, observeert Theroux, is het een wereld op zich: ‘The South was static, but gave the appearance of flux, offering a set of occasions to satisfy the wanderer’s curiosity, and though the traveler might circle back for a bit, it was unthinkable that anyone would put down roots.’

Paul Theroux: ‘Deep South: Four Seasons on Back Roads’ (464 pagina’s, te koop bij uitgever Penguin)

---

Op De Correspondent praten de auteur, experts en ervaringsdeskundigen samen verder over dit artikel. Log in om mee te praten. (Alleen voor leden).
Nog geen lid? Steun onze missie om jouw nieuws van context te voorzien en sluit je hier aan.
Wil je eerst kennismaken met onze verhalen? Schrijf je dan in voor de proefmail en ontvang elke zaterdag een artikel in je mailbox.