))
فلسفه و فرهنگ عامه
در این قسمت از رادیو فلسفیدن می‌خواهیم با کمک آرای ماکیاولی در کتاب شهریار راجع به تاکتیک‌های حاکم برای حفظ قدرت حرف بزنیم. از اینکه شهریار چگونه می‌تواند قدرت خودش را حفظ کند و به نظر ماکیاولی کجاها باید اخلاق را بگذارد. از این صحبت می‌کنیم که چرا حاکمان دوست دارد مردم از آنها بترسند یا چرا هر حاکمی قانون‌های جدید خودش را وضع می‌کند. موسیقی‌های اس…
توی این قسمت از رادیو فلسفیدن می‌خواییم از این حرف بزنیم که چرا با وجود اینکه آدمای زیادی اطرافمان‌اند، بعضی وقت‌ها حس می‌کنیم تنهاییم و انگار «در خانه» نیستیم. و چرا، روزهای سختی، بیشتر حس می‌کنیم که تنهاییم. با کمک گرفتن از مفاهیم هایدگری تخصیص دادن، اقامت کردن و تعلق داشتن سعی می‌کنیم ببنیم چرا این روزها کمتر حس می‌کنیم که به جایی تعلق داریم. مو…
توی اولین قسمت از فصل چهارم رادیو فلسفیدن از این صحبت می‌کنیم که چرا در زمانه‌ی ما مرز راست و دروغ این‌قدر مخدوش شده است. سعی می‌کنیم با کمک هانا آرنت از این بگوییم که واقعیت‌زدایی کردن از دنیا چگونه توانسته کاری کند که مفاهیمی مثل اخبار، تحلیل سیاسی و البته دموکراسی از کار بیفتند. موسیقی‌های استفاده شده: ابی، خالی منصور، دروغگو امیرعلی A2، گزارش م…
مرگ ناشناخته‌ترین، ترسناک‌ترین و قطعی‌ترین رویدادی‌ست که با آن مواجه خواهیم شد. می‌دانیم که بالاخره یک روزی به تنهایی تجربه‌اش خواهیم کرد. در این قسمت از رادیو فلسفیدن از مواجهه‌ی انسان با مرگ حرف می‌زنیم. آیا میل انسان‌ها به جاودانگی، که در آیین‌ها، اسطوره‌ها و داستان‌ها منعکس شده است، تلاشی‌ست برای کمتر کردن ترس از مرگ؟ آیا می‌شود از مرگ نترسید؟ …
نیچه اعتقاد دارد اخلاقیات اروپایی ریاکارانه است و ریشه در کینه‌ای قدیمی دارد. از این صحبت می‌کنیم که آیا اخلاقیات، یعنی تمام ارزش‌ها، عرف‌ها و کارهای خوبی که می‌شناسیم‌شان، به این درد می‌خورند که خیالمان را راحت کنند که در طرف درست تاریخ ایستاده‌ایم؟ این اولین قسمت از رادیو فلسفیدن درباره‌ی حقوق بشر است. متن خوانده شده: نیچه، فراسوی نیک و بد، ترجمه…
در این قسمت از رادیو فلسفیدن از محمدرضا شجریان حرف می‌زنیم. سراغ نقد موسیقایی یا حتی هنری نمی‌رویم و کاری به نقش سیاسی استاد هم نداریم. صرفا می‌خواهیم از آثارش حرف بزنیم و اثری که روی مخاطبانش داشته است. منظورمان هم مخاطبان تخصصی موسیقی سنتی نیست؛ منظورمان من و شمایی‌ست که شجریان گوش می‌کنیم. همچنین به این بهانه از هنر حرف می‌زنیم؛ هنر متهد، هنر مر…
درباره‌ی این صحبت می‌کنیم که احساس عجیب ما در روزهای پایان سال به خاطر ایده‌ی پیشرفت است یا تغییر فصل. اگر شک دارید که متضاد پیشرفت کردن، درجا زدن باشد یا اگر آخرهای اسفند، مثل اسفند روی آتش بی‌قرار می‌شوید، این قسمت برای شماست. متن خوانده شده: نیکوس کانیتزاکیس، گزارش به خاک یونان، ترجمه صالح حسینی، نشر نیلوفر موسیقی‌های استفاده شده: بیژن خاوری، به…
در این قسمت از پاراگراف زهرا شاهی از بابا گوریو می‌گوید و بخش‌هایی از آن را می‌خواند. بابا گوریو، نوشته‌ی بالزاک، ترجمه‌ی مهدی سحابی، نشر مرکز نوشته پاراگراف: بابا گوریو اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.توسط Radio Falsafidan
بخش زیادی از ارتباطات انسانی بعد از اختراع چت به شکل متفاوتی درآمده است. در این مدیوم قرار کاری می‌گذاریم، بحث سیاسی می‌کنیم، عاشق می‌شویم، جنس می‌فروشیم، قرار سفر می‌گذاریم، دورهمی خانوادگی برپا می‌کنیم، جزوه‌های دانشگاهی رد و بدل می‌کنیم و رفاقت می‌کنیم. در این قسمت با استفاده از آرای هابرماس و هایدگر از این ابزار نسبتا جدید ارتباطی می‌گوییم. صدا…
در چهارمین قسمت از پاراگراف ملیکا خوش‌نژاد از کتاب ظرافت جوجه‌تیغی می‌گوید و بخش‌هایی از آن را می‌خواند. ظرافت جوجه‌تیغی، موریل باربری، ترجمه‌ی مرتضی کلانتریان، نشر کندوکاو، ۱۳۹۵ نوشته پاراگراف: ظرافت جوجه‌تیغی اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.توسط Radio Falsafidan
انسان‌های فانی برای رازگشایی از پیام‌های هرمس، پیامرسان خدایان المپ، هنری آموختند که بعدتر هرمنوتیک نام گرفت. در این قسمت با کمک نظرات مارتین لوتر، شلایرماخر، گادامر و هایدگر از نقش گفت‌وگو در ایجاد فهم مشترک حرف می‌زنیم و از این می‌گوییم که حقیقت از طریق گفت‌وگو کشف می‌شود. متن خوانده شده: هایدگر، نطق، ترجمه محمدهادی محمودی، فصل‌نامه‌ی بابل صداها…
در سومین قسمت از پاراگراف، امیرحسین یزدانی از کتاب درازکش در ساعت خواب می‌گوید و بخش‌هایی از آن را می‌خواند. درازکش در ساعت خواب، زهرا شاهی، نشر هیلا، ۱۳۹۷ نوشته پاراگراف: درازکش در ساعت خواب اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.توسط Radio Falsafidan
فوکو شکنجه و اعتراف را دوقلوهای سیاه می‌نامد؛ ابزارهایی که از دیرباز تا کنون نقش مهمی در متنبه کردن آدم‌ها داشته‌اند. از شکنجه و اعتراف می‌گوییم و اینکه چرا باعث ایجاد رنج می‌شوند. همچنین از این صحبت می‌کنیم که پس از رنج‌های عظیم، چرا زندگی دیگر مثل قبلش نمی‌شود؛ و این پرسش، که آیا انسان می‌تواند خودش را شکنجه دهد و از خودش اعتراف بگیرد؟ متن‌های خ…
در این قسمت از پاراگراف ملینا خورشیدیان از کتاب تانگوی شیطان می‌گوید و بخش‌هایی از آن را می‌خواند. تانگوی شیطان، نویسنده: لسلو کراسناهورکایی، مترجم: سپند ساعدی، نشر نگاه − ۱۳۹۵ نوشته پاراگراف: تانگوی شیطان اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.توسط Radio Falsafidan
قهرمان‌ّها تناقض‌های ذاتی یک جهان را به دوش می‌کشند و مرزهای جهان را گسترش می‌دهند. با دیدن قهرمان‌ها می‌شود فهمید کجا ایستاده‌ایم و باید با چه بجنگیم. با نگاهی به نظرات هایدگر، هگل و کیرکگور از این صحبت می‌کنیم که چرا آقاتختی از مهم‌ترین قهرمان‌های ایران معاصر است. متن خوانده شده: کیرکگور، ترس و لرز، ترجمه‌ی عبدالکریم رشیدیان، نشر نی موسیقی‌های اس…
از ابتدای تاریخ عشق و رابطه‌ی عاطفی انسان‌ها جزو اصلی‌ترین درون‌مایه‌های آثار هنری و ادبی بوده و هنوز هم هست. به بهانه‌ی فیلم لابستر از ارتباط انسان‌ها می‌گوییم. آیا عاشق شدن راهی برای فرار از تنهایی‌ست؟ هرکس نیمه‌ی گم‌شده‌ای دارد؟ چرا آدم‌ها عاشق آدم‌هایی شبیه خودشان می‌شوند؟ آخرش چی میشه؟ متن خوانده شده: افلاطون، رساله‌ی میهمانی، ترجمه محمدحسن لط…
پاراگراف زیرشاخه‌ی جدیدی از رادیوفلسفیدن است. در هر قسمت یک نفر از مواجهه‌ی شخصی خود با یک کتاب/موسیقی/فیلم حرف می‌زند. در اولین قسمت از پاراگراف، میرزاحمید از نامه‌های ونگوگ می‌گوید و یکی از نامه‌ها را می‌خواند. کتاب نامه‌های ونگوگ، ترجمه‌ی رضا فروزی، انتشارات مروارید، چاپ دوم، ۱۳۴۹ نوشته پاراگراف۱: نامه‌های ونگوگ اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.…
از این حرف می‌زنیم که جولز در فیلم داستان عامه‌پسند تارانتینو چقدر به ابرانسان نیچه شبیه است و چگونه می‌شود در عصر نیست‌انگاری، با خرده‌‌ارزش‌هایی که زمانی با آنها انس داشته‌ایم، ارزش‌های جدید خلق کنیم. موسیقی‌های استفاده شده: موسیقی‌ها و بخشی‌هایی از فیلم داستان عامه‌پسند شهرام ناظری، لولیان کیهان کلهر، شب سکوت کویر سالار عقیلی، شاه شمشادقدان تیک…
آیا هویتِ ما صرفاً بدن و مغزِ ماست یا ما چیزی فراتر از آنیم؟ این پرسشی‌ست که در آخرین قسمت از فصل دوم رادیو فلسفیدن درباره‌اش صحبت می‌کنیم. رابرت فورد، یکی از خالقان پارک وست‌ورد، بر این باور است که آگاهی توهمی بیش نیست و درنتیجه انسان‌ها هیچ تفاوتی با روبات‌های میزبان ندارند. در عالم واقعیت هم فیلسوفانی مثل دنت و چرچلند نظر مشابهی دارند و بر این ب…
آلیس از همان بدو ورود به سرزمینِ عجایب، دچار تغییرات شگرفی می‌شود و این مسئله باعث می‌شود تا از همان ابتدا در هویتِ خود شک کند و مطمئن نباشد که چه کسی‌ست. او به سختی تلاش می‌کند تا به یاد آورد کیست. در این این قسمت از رادیو فلسفیدن از نقش «حافظه» حرف می‌زنیم و تلاش می‌کنیم با بهره‌گیری از نظرات فیلسوفانی مثل افلاطون، لاک، برگسون، دیدرو، نیچه، هایدگ…
تمام ادیان و مکاتب اخلاقی انسان‌ها را از حسادت بر حذر داشته‌اند و با این حال کمتر کسی‌ست که چنین گناهی را تجربه نکرده باشد. در این قسمت از رادیو فلسفیدن از این حرف می‌زنیم که چرا به دوستان‌مان حسادت می‌کنیم. آیا حسادت همیشه بد است یا گاهی هم موجب برانگیخته شدن حس رقابت و پیشرفت می‌شود؟ آیا باید از حسادت دیگران ناراحت شویم؟ چگونه می‌شود نسبت به دیگر…
گاهی آدم احساس می‌کند زندگی ارزش زیستن ندارد؛ نه به خاطر مشکلاتی که داشته است یا تجربیاتش تلخش از زندگی، به این دلیل که مفهومی برای هستی پیدا نمی‌کند. «بدبینی» قدمتی به بلندای تاریخ تفکر دارد و در این قسمت از رادیو فلسفیدن با نگاهی به راست کول، کارآگاه بدبین سریال «کارآگاه واقعی – True Detective» از این صحبت می‌کنیم که آیا بدبینی می‌تواند صرفا یک د…
از سال‌های دور تا کنون، متفکران و هنرمندان زیادی انسان را به خلوت‌گزینی دعوت کرده‌اند؛ به اینکه مدتی را از قیل و قال زمانه جدا شویم و با خودمان خلوت کنیم. تلاش می‌کنیم با کمک گرفتن از هانا آرنت، ادگار آلن‌پو، افلاطون، امرسون و ثورو، از خلوت‌گزینی و تفاوت آن با انزوا صحبت می‌کنیم. این قسمت از رادیو فلسفیدن، در ستایش خلوت‌گزینی، تقدیم می‌شود به همه‌ی…
نگاهی گذرا به قهرمان‌های دوران کودکی‌مان نشان می‌دهد که چگونه محسور قهرمان‌هایی بوده‌ایم که خودسرانه به اجرای عدالت می‌پرداختند. قهرمان‌هایی که نهادهای قانونی را کارا نمی‌دانستند و خود برای آنچه درست می‌پنداشتند، دست به کار می‌شدند. تراویس، مرد تنهای خدا، قهرمانی‌‌ست که مارتین اسکورسیزی از قصه‌های فانتزی و کمیک‌های نوجوان‌پسند بیرون می‌کشد و به متن…
نخستین قرارملاقات‌های عاشقانه برای آشنایی با فردی که از طرفی ممکن است دیگر هرگز او را نبینید و از طرفی احتمالِ آن می‌رود که شریک زندگی شما شود و تا پایان عمر در کنار هم زندگی کنید، همیشه به میزان قابل‌توجهی استرس‌آور است. افراد در چنین شرایطی همیشه پرسش‌های مشابهی از خود می‌کنند: چطور باید رفتار کنم؟ آیا باید بهترینِ خودم را به نمایش بگذارم؟ اگر مت…
