قدم چهل و چهارم: بتان سیره مقابل شرک در قرآن

پادکست فارسی نقدآگین

🎬 بتان سیره مقابل شرک در قرآن

به بهانهٔ سخنان دکتر محسن بنائی (اینجا) مروری بر کتاب «انگارۀ بت‌پرستی و پیدایی اسلام» نوشتۀ جرالد هاوتینگ (از دورنما) را بازنشر می‌کنیم.

🔷 هاوتینگ می‌نویسد که از نشانه‌های محدودی که قرآن دربار باورهای مخاطبانش ارائه می‌دهد، به‌سختی می‌توان آن‌ها را بت‌پرست به‌معنای واقعی کلمه تلقی کرد. به نظر می‌رسد جدال آنها چیزی از جنس جدال توحید ناب و خالص با توحید ناقص است نه با شرک محض.

🔷 از نظر او اینکه منابع اسلامی تمامی خدایان مشرکان را در مکه خلاصه و تجمیع کرده‌اند، امری قابل‌تأمل است و باید به اهداف و اغراض آنها در این زمینه پرداخت.

🔷 او همچنین معتقد است آنچه در منابع اسلامی در این زمینه انعکاس یافته، نه واقعیت محض درباره عربستان پیشااسلام بلکه نمایانگر اوضاع سیاسی‌‌-‌اجتماعی سده‌های نخست است. در حقیقت، او بر این باور است که مسلمانان، در تعامل با سنت‌های موجود در خاورمیانه، وقایع سده‌های نخست را با دوران محمد گره زدند. به همین دلیل، برای فهم قرآن یا شناخت عربستانِ پیشااسلام نباید به تاریخ اسلام رجوع کرد بلکه باید به دنبال راه‌های جایگزین بود.