Artwork

محتوای ارائه شده توسط خصوصی - Khosousi. تمام محتوای پادکست شامل قسمت‌ها، گرافیک‌ها و توضیحات پادکست مستقیماً توسط خصوصی - Khosousi یا شریک پلتفرم پادکست آن‌ها آپلود و ارائه می‌شوند. اگر فکر می‌کنید شخصی بدون اجازه شما از اثر دارای حق نسخه‌برداری شما استفاده می‌کند، می‌توانید روندی که در اینجا شرح داده شده است را دنبال کنید.https://fa.player.fm/legal
Player FM - برنامه پادکست
با برنامه Player FM !

Sooge Nosrat Ebadi - Ebadi, Khansari, Kasayi & Shajarian

20:07
 
اشتراک گذاری
 

Manage episode 362135900 series 3312894
محتوای ارائه شده توسط خصوصی - Khosousi. تمام محتوای پادکست شامل قسمت‌ها، گرافیک‌ها و توضیحات پادکست مستقیماً توسط خصوصی - Khosousi یا شریک پلتفرم پادکست آن‌ها آپلود و ارائه می‌شوند. اگر فکر می‌کنید شخصی بدون اجازه شما از اثر دارای حق نسخه‌برداری شما استفاده می‌کند، می‌توانید روندی که در اینجا شرح داده شده است را دنبال کنید.https://fa.player.fm/legal

در سوگ نصرت عبادی – ادیب خوانساری، حسن کسایی، احمد عبادی و محمدرضا شجریان

مهر ۱۳۵۸

تهران، منزل بهجت کسایی ، در سوگ نصرت عبادی

مراسم ختم ِ نصرت است؛ همسر استاد عبادی. احمد عبادی را می‌گویم. همان که سه‌تار می‌زد. چند نفری نشسته‌اند دور هم. جمع خودمانی است. انگاری چند تا موزیسین هم آمده باشند با سازهایشان. قاب ِ تصویر، خالی است. همه‌چیز بر اساس یک صدا شکل می‌گیرد. مخاطب از آنچه که در این اطاق می‌گذرد آگاه نیست. تنها صدا است که روایت آنچه در این اطاق می‌گذرد را به عهده دارد.

صدای نی‌ای می‌پیچد توی فضا. نوازنده‌اش کسایی است. کسایی نی می‌زند اما این صدا، تنها صدای نی نیست. صدای نی که می‌پیچد توی اطاق، انگار نغمه‌ای ریشه گرفته از اندوه متراکمی پهن می‌شود در فضا. صدا، صدای مرگ است؛ مرگی که انگاری ناخواسته اتفاق افتاده. مرگی که از یک حماسه حاصل شده است. انگار نصرت قهرمان ملتی بوده، در واقعه‌ای حماسی مرده و حالا، توی جمعی خودمانی چند نفری جمع شده باشند و با این نغمه‌ها،‌ یادش را زنده نگه می‌دارند. صدای نی، صدای زنجموره است. صدایی است که انگار، همه‌ی اندوه‌های جهان را از همه‌ی قرن‌ها جمع کرده باشد و ریخته باشد توی نی‌ای که حسن کسایی می‌نوازدش.

کسایی می‌نوازد. یک دقیقه‌ای وشاید مبلغی بیشتر. آن‌قدری که شاید شنونده را آماده‌ی دریافت همه‌ی وجوه این اندوه می‌کند. این سمفونی ِ تک نفره که نواخته می‌شود، ادیب خونساری [خیلی از قدیمی‌ها “خوانساری” را “خونساری” می‌گفتند؛ شنیده‌اید حتما] شروع می‌کند به خواندن. با صدایی خسته، درهم‌شکسته و فروریخته،‌ صدایی که قدرت ِ روزهای پیشین را ندارد و البته همین فروریختگی، سوزناکی‌اش را می‌افزاید. مثل شمشیری که کُند شده. ادیب با صدای خسته و زخمی‌اش درآمد می‌خواند: «سینه از آتش دل در غم جانانه بسوخت/ آتشی بود در این خانه که کاشانه بسوخت» و انگار شعر را به خدمت می‌گیرد که این اندوه را -این آوار ِ فروریخته از هر کران را- به مخاطب منتقل کند، وگرنه همه چیز در آن قاب ِ خالی راوی ِ آن است که گویی زبان و کلام را یارای بیان این اندوه نیست.

این خط را که می‌خواند، کسایی پاسخ‌ش را با نی‌اش می‌دهد. خونساری می‌خواند: «ماجرا کم کن و باز آ که مرا مردم چشم» و دوباره می‌خواند: «ماجرا کم کن و باز آ که مرا مردم چشم/ خرقه از سر به درآورد و به شکرانه بسوخت». و این بیت را طوری می‌خواند که تو منتظری کسی «ماجرا کم کند» و «باز آید». نی اینجا خاموش می‌ماند. عبادی -که خود سوگوار نصرت است- به کمک می‌شتابد. زخمه به سه‌تار می‌زند و پاسخ ادیب خونساری را با نوک انگشتان‌ش می‌گوید. ادیب می‌خواند: «تو که نوشم نه‌ئی، نیشم چرایی/ نمک‌پاش ِ دل ریشم چرایی» و می‌نالد همراه با سه‌تار و نی. بعد انگار که ادامه‌ی شعر یادش نمی‌آید، نومیدانه می‌خواند: «ببین انتظارت چه کرده با روزگارم، ببین انتظارت چه کرده با روزگارم».

تا اینجایش را شاید بتوان هضم کرد. اما از اینجا به بعد مخاطب چاره‌ای ندارد که همراه با خیل ِ اندوه‌گنان ِ این بزم ِ سیاه شود. همه چیز در این قاب، سیاه است اما می‌توان تصویرش را تصور کرد: شجریان گوشه‌ای نشسته؛ شاید بین کسایی و عبادی. شاید سرش را پائین انداخته و دارد با نوک انگشت‌ها با نقش‌های قالی بازی می‌کند. به اینجای واقعه که می‌رسد، شجریان سر برمی‌آورد. نگاهی به عبادی می‌کند؛‌ نفس‌اش را توی سینه جمع می‌کند و می‌خواند: «رفتی و همچنان به خیال من اندری/ گویی که در برابر چشمم مصوری» و این را طوری می‌خواند که همه‌ی رفتگان ِ جهان، خود را به این اطاق می‌رسانند و در مقابل این قاب ِ سیاه چمباته می‌زنند و سوگواری می‌کنند. شجریان، ادامه را اینطور پی می‌گیرد: «فکرم به منتهای جمالت نمی‌رسد/ کز هرچه در خیال من آید نکوتری».

می‌نوازند. شجریان می‌خواند، ادیب خونساری یک خط دیگر می‌خواند. خط به خط، این حماسه‌ را از رهگذار این اندوه می‌سرایند و جلو می‌روند. مخاطب؟ مخاطب شاید بارها تا این قاب ِ خالی از تصویر روایت شود، زیر بار ِ هضم اندوه متراکمی که تنوره می‌کشد، قالب تهی کند. مثل من که هر بار به آن گوش دادم، چیزی ته ِ دلم فروریخت و دیگر از نو بنا نشد.

***

صدا، قدیمی است. خیلی قدیمی، شاید دو دهه و بلکه بیشتر از عمرش گذشته باشد. اما هنوز به آتشی می‌ماند که روشن است، و نه آتشی که فروغش از زیر خاکستر بدرخشد. گویی نشئه‌ای است که از سال‌های دور در دماغی مانده است. این روزها که من این سطور را می‌نویسم سال‌ها از مرگ نصرت می‌گذرد. حتی عبادی و کسایی و ادیب هم مرده‌اند. پیکره‌هایشان هم در خاک تجزیه شده است حتمن؛ اما این «اندوه» همچنان مثل عمارتی استوار پابرجا است. انگار هنوز خیل اندوه‌گنان ِ مرگ نصرت دور هم نشسته‌اند و دارند با این نغمه‌ها و نواها یاد نصرت را زنده نگه می‌دارند.

گویی همین امروز صبح، جماعتی نصرت‌ را گذاشته‌اند توی خاک؛ سال‌هاست انگار هر روز نصرت را به خاک می‌سپارند.

متن بالا از tchaikovsky.blogfa.com/post-92.aspx

خوانساری: سینه از آتش دل در غم جانانه بسوخت

آتشی بود در این خانه که کاشانه بسوخت

ماجرا کم کن و باز آ که مرا مردم چشم

خرقه از سر به درآورد و به شکرانه بسوخت

تو که نوشم نه‌ئی، نیشم چرایی

نمک‌پاش ِ دلم ریشم چرایی

کسایی: ببین انتظارت چه کرده با روزگارم

رفتی و همچنان به خیال من اندری

گویی که در برابر چشمم مصوری

فکرم به منتهای جمالت نمی رسد

کز هر چه در خیال من آمد نکوتری

سعدی به وصل دوست چو دستت نمی رسد

باری به یاد دوست زمانی به سر بری

خوانساری: عاشقان را چه غم از سرزنش دشمن و دوست

یا غم دوست خورد یا غم رسوایی را

  continue reading

446 قسمت

Artwork
iconاشتراک گذاری
 
Manage episode 362135900 series 3312894
محتوای ارائه شده توسط خصوصی - Khosousi. تمام محتوای پادکست شامل قسمت‌ها، گرافیک‌ها و توضیحات پادکست مستقیماً توسط خصوصی - Khosousi یا شریک پلتفرم پادکست آن‌ها آپلود و ارائه می‌شوند. اگر فکر می‌کنید شخصی بدون اجازه شما از اثر دارای حق نسخه‌برداری شما استفاده می‌کند، می‌توانید روندی که در اینجا شرح داده شده است را دنبال کنید.https://fa.player.fm/legal

در سوگ نصرت عبادی – ادیب خوانساری، حسن کسایی، احمد عبادی و محمدرضا شجریان

مهر ۱۳۵۸

تهران، منزل بهجت کسایی ، در سوگ نصرت عبادی

مراسم ختم ِ نصرت است؛ همسر استاد عبادی. احمد عبادی را می‌گویم. همان که سه‌تار می‌زد. چند نفری نشسته‌اند دور هم. جمع خودمانی است. انگاری چند تا موزیسین هم آمده باشند با سازهایشان. قاب ِ تصویر، خالی است. همه‌چیز بر اساس یک صدا شکل می‌گیرد. مخاطب از آنچه که در این اطاق می‌گذرد آگاه نیست. تنها صدا است که روایت آنچه در این اطاق می‌گذرد را به عهده دارد.

صدای نی‌ای می‌پیچد توی فضا. نوازنده‌اش کسایی است. کسایی نی می‌زند اما این صدا، تنها صدای نی نیست. صدای نی که می‌پیچد توی اطاق، انگار نغمه‌ای ریشه گرفته از اندوه متراکمی پهن می‌شود در فضا. صدا، صدای مرگ است؛ مرگی که انگاری ناخواسته اتفاق افتاده. مرگی که از یک حماسه حاصل شده است. انگار نصرت قهرمان ملتی بوده، در واقعه‌ای حماسی مرده و حالا، توی جمعی خودمانی چند نفری جمع شده باشند و با این نغمه‌ها،‌ یادش را زنده نگه می‌دارند. صدای نی، صدای زنجموره است. صدایی است که انگار، همه‌ی اندوه‌های جهان را از همه‌ی قرن‌ها جمع کرده باشد و ریخته باشد توی نی‌ای که حسن کسایی می‌نوازدش.

کسایی می‌نوازد. یک دقیقه‌ای وشاید مبلغی بیشتر. آن‌قدری که شاید شنونده را آماده‌ی دریافت همه‌ی وجوه این اندوه می‌کند. این سمفونی ِ تک نفره که نواخته می‌شود، ادیب خونساری [خیلی از قدیمی‌ها “خوانساری” را “خونساری” می‌گفتند؛ شنیده‌اید حتما] شروع می‌کند به خواندن. با صدایی خسته، درهم‌شکسته و فروریخته،‌ صدایی که قدرت ِ روزهای پیشین را ندارد و البته همین فروریختگی، سوزناکی‌اش را می‌افزاید. مثل شمشیری که کُند شده. ادیب با صدای خسته و زخمی‌اش درآمد می‌خواند: «سینه از آتش دل در غم جانانه بسوخت/ آتشی بود در این خانه که کاشانه بسوخت» و انگار شعر را به خدمت می‌گیرد که این اندوه را -این آوار ِ فروریخته از هر کران را- به مخاطب منتقل کند، وگرنه همه چیز در آن قاب ِ خالی راوی ِ آن است که گویی زبان و کلام را یارای بیان این اندوه نیست.

این خط را که می‌خواند، کسایی پاسخ‌ش را با نی‌اش می‌دهد. خونساری می‌خواند: «ماجرا کم کن و باز آ که مرا مردم چشم» و دوباره می‌خواند: «ماجرا کم کن و باز آ که مرا مردم چشم/ خرقه از سر به درآورد و به شکرانه بسوخت». و این بیت را طوری می‌خواند که تو منتظری کسی «ماجرا کم کند» و «باز آید». نی اینجا خاموش می‌ماند. عبادی -که خود سوگوار نصرت است- به کمک می‌شتابد. زخمه به سه‌تار می‌زند و پاسخ ادیب خونساری را با نوک انگشتان‌ش می‌گوید. ادیب می‌خواند: «تو که نوشم نه‌ئی، نیشم چرایی/ نمک‌پاش ِ دل ریشم چرایی» و می‌نالد همراه با سه‌تار و نی. بعد انگار که ادامه‌ی شعر یادش نمی‌آید، نومیدانه می‌خواند: «ببین انتظارت چه کرده با روزگارم، ببین انتظارت چه کرده با روزگارم».

تا اینجایش را شاید بتوان هضم کرد. اما از اینجا به بعد مخاطب چاره‌ای ندارد که همراه با خیل ِ اندوه‌گنان ِ این بزم ِ سیاه شود. همه چیز در این قاب، سیاه است اما می‌توان تصویرش را تصور کرد: شجریان گوشه‌ای نشسته؛ شاید بین کسایی و عبادی. شاید سرش را پائین انداخته و دارد با نوک انگشت‌ها با نقش‌های قالی بازی می‌کند. به اینجای واقعه که می‌رسد، شجریان سر برمی‌آورد. نگاهی به عبادی می‌کند؛‌ نفس‌اش را توی سینه جمع می‌کند و می‌خواند: «رفتی و همچنان به خیال من اندری/ گویی که در برابر چشمم مصوری» و این را طوری می‌خواند که همه‌ی رفتگان ِ جهان، خود را به این اطاق می‌رسانند و در مقابل این قاب ِ سیاه چمباته می‌زنند و سوگواری می‌کنند. شجریان، ادامه را اینطور پی می‌گیرد: «فکرم به منتهای جمالت نمی‌رسد/ کز هرچه در خیال من آید نکوتری».

می‌نوازند. شجریان می‌خواند، ادیب خونساری یک خط دیگر می‌خواند. خط به خط، این حماسه‌ را از رهگذار این اندوه می‌سرایند و جلو می‌روند. مخاطب؟ مخاطب شاید بارها تا این قاب ِ خالی از تصویر روایت شود، زیر بار ِ هضم اندوه متراکمی که تنوره می‌کشد، قالب تهی کند. مثل من که هر بار به آن گوش دادم، چیزی ته ِ دلم فروریخت و دیگر از نو بنا نشد.

***

صدا، قدیمی است. خیلی قدیمی، شاید دو دهه و بلکه بیشتر از عمرش گذشته باشد. اما هنوز به آتشی می‌ماند که روشن است، و نه آتشی که فروغش از زیر خاکستر بدرخشد. گویی نشئه‌ای است که از سال‌های دور در دماغی مانده است. این روزها که من این سطور را می‌نویسم سال‌ها از مرگ نصرت می‌گذرد. حتی عبادی و کسایی و ادیب هم مرده‌اند. پیکره‌هایشان هم در خاک تجزیه شده است حتمن؛ اما این «اندوه» همچنان مثل عمارتی استوار پابرجا است. انگار هنوز خیل اندوه‌گنان ِ مرگ نصرت دور هم نشسته‌اند و دارند با این نغمه‌ها و نواها یاد نصرت را زنده نگه می‌دارند.

گویی همین امروز صبح، جماعتی نصرت‌ را گذاشته‌اند توی خاک؛ سال‌هاست انگار هر روز نصرت را به خاک می‌سپارند.

متن بالا از tchaikovsky.blogfa.com/post-92.aspx

خوانساری: سینه از آتش دل در غم جانانه بسوخت

آتشی بود در این خانه که کاشانه بسوخت

ماجرا کم کن و باز آ که مرا مردم چشم

خرقه از سر به درآورد و به شکرانه بسوخت

تو که نوشم نه‌ئی، نیشم چرایی

نمک‌پاش ِ دلم ریشم چرایی

کسایی: ببین انتظارت چه کرده با روزگارم

رفتی و همچنان به خیال من اندری

گویی که در برابر چشمم مصوری

فکرم به منتهای جمالت نمی رسد

کز هر چه در خیال من آمد نکوتری

سعدی به وصل دوست چو دستت نمی رسد

باری به یاد دوست زمانی به سر بری

خوانساری: عاشقان را چه غم از سرزنش دشمن و دوست

یا غم دوست خورد یا غم رسوایی را

  continue reading

446 قسمت

همه قسمت ها

×
 
Loading …

به Player FM خوش آمدید!

Player FM در سراسر وب را برای یافتن پادکست های با کیفیت اسکن می کند تا همین الان لذت ببرید. این بهترین برنامه ی پادکست است که در اندروید، آیفون و وب کار می کند. ثبت نام کنید تا اشتراک های شما در بین دستگاه های مختلف همگام سازی شود.

 

راهنمای مرجع سریع