از mRNA تا بادکش

فکت‌نامه | Factnameh

قسمت ۳۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه سوژه‌های درستی‌سنجی مختلفی دارد؛ از درستی‌سنجی‌های کرونا تا حیات وحش و بودجه‌ها و طرح‌هایی که در کشور درباره‌شان بحث می‌شود. اما در همان ابتدا، ادعای رهبر جمهوری اسلامی را درباره ضریب هوشی ایرانیان بررسی می‌کنیم.

پادکست این هفته با دو سوژه مربوط به پزشکی و کرونا ادامه پیدا می‌کند. ابتدا دقایقی درباره «دکتر رابرت مالون» صحبت می‌کنیم که در اواخر دهه ۸۰ میلادی یکی از نخستین پیشگامان مسیر ساخته شدن واکسن‌های mRNA بوده اما در ماه‌های اخیر هر جا می‌نیشیند، می‌گوید این واکسن‌ها یعنی واکسن‌های ساخته‌شده از سوی شرکت‌های مدرنا و فایزر، خطرناکند. توضیح می‌دهیم که ایراد او چیست و چرا جامعه علمی این ادعای او را نادرست می‌داند.

از سوی دیگر در ایران، ادعایی را بررسی می‌کنیم که یک پزشک طب سنتی مطرح کرده است؛ اینکه بادکش می‌تواند باعث افزایش سطح اکسیژن در خون شود. این ادعا نیز پایه و اساس علمی ندارد و توضیح می‌دهیم که چرا به آن نشان نادرست داده‌ایم.

دو فکت‌چک درباره دو ویدئو و همچنین فکت‌چک‌هایی درباره طرح «جمعیت و تعالی خانواده» و بودجه بنیاد شهید، سوژه‌هایی هستند که در ادامه پادکست به آنها خواهیم پرداخت.

00:00:38 میزان ضریب هوشی ایرانیان

00:06:28 دکتر مالون و واکسن‌های mRNA

00:20:57 بادکش و نقش آن در بالا رفتن سطح اکسیژن خون

00:28:29 تمساح و آهوی باردار

00:32:09 خورشیدگرفتگی در قطب شمال

00:34:20 طرح جمعیت و تعالی خانواده

00:39:46 بودجه بنیاد شهید

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند.

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

ضریب هوشی ایرانیان چقدر است؟‌

دکتر رابرت مالون؛ دانشمندی علیه واکسن mRNA

آیا بادکش در درمان کووید موثر است؟

ویدیوی تمساحی به آهوی باردار ترحم می‌کند؟

ویدیوی طلوع ماه غول‌آسا در قطب شمال

آیا طرح «جمعیت و تعالی خانواده» موانع فرزندآوری را برداشته است؟

بودجه بنیاد شهید چقدر است؟