))
کنج‌کاوی در تاریخ، سیاست و علم با اردشیر طیبی
تکراری‌ترین قضاوتی که عمدتا در پایان سال‌ها می‌شنویم اینه که «عجب سال بدی بود» البته سال‌هایی مثل سال اخیر که در اون یک ویروس چموش به جان مردم دنیا افتاده واقعا هم سال بدی هستند، اما آیا ۲۰۲۰ بدترین سال تاریخ بود؟ در این اپیزود شما با سالی آشنا خواهید شد که احتمالا بی‌رقیب می‌تونه عنوان بدترین سال تاریخ رو از آن خودش بکنه. سالی که جهان رو برای دو س…
بیش از یک سال است که جهان گرفتار همه‌گیری ویروس کروناست؛ ما بیش از همیشه از هم فاصله می‌گیریم و در بیشتر موارد صورت خودمان را با ماسک می‌پوشانیم. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید به دنبال پاسخی برای این سوال رفتیم که این فاصله‌گیری اجتماعی چه تاثیری بر ویروس آنفلوانزا داشته. نوشته #49 یک سال است که ماسک می‌زنیم؛ ویروس آنفلوانزا کجاست؟ اولین بار در…
لباس سفید و کت و شلوار سیاه و عشقی بی‌پایان و شروط ضمن عقد سایر چیزهایی که امروزه تصویر ازدواج را در ذهن ما کامل می‌کنند، آنقدرها هم که به نظر می‌رسد قدیمی نیستند. در طول تاریخ ازدواج همواره معنایی متغیر داشته و در فرهنگ‌ها و مناطق مختلف بازتعریف می‌شده. در این اپیزود نگاهی می‌اندازیم به سیر تکامل ازدواج، از چند همسری و ازدواج بین دو هم‌جنس گرفته ت…
چندین ماهه که ویروس کرونا جان‌های بسیاری رو گرفته و زندگی و کسب‌و‌کار بسیاری رو مختل کرده؛ در این اپیزود پادکست مختصر و مفید سه استراتژی پیش پای دولت‌ها برای مقابله با همه‌گیری‌های جهانی رو بررسی می‌کنیم و به دنبال این سوال می‌ریم که آیا پایانی بر این بحران هست یا خیر؟ نوشته #47 ویروس کرونا؛ کی خلاص می‌شویم؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد.…
آیا آزمون‌های آی‌کیو معیار خوبی برای محاسبه مقدار هوش انسان هستند؟ در این اپیزود پادکست مختصر و مفید علاوه بر تاریخچه‌ی آزمون‌های هوش، از پیشینه‌ی خونبار این آزمون‌های هوش خواهید شنید. نوشته #46 ضریب هوشی اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد.توسط Ardeshir Tayebi
انسان دست کم از پنج از هزار سال پیش تاکنون، در پی کشف راز خواب‌هایی که می‌بینه بوده و به دنبال این سوال که چرا ما خواب می‌بینیم؟ و با وجود اینکه همچنان پاسخ قطعی‌ای برای این سوال وجود نداره، نظریه‌های مختلفی درباره‌ی دلیل خواب دیدن ما وجود داره. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید هفت تا از مشهورترین نظریه‌های مرتبط با خواب و رویا رو با هم مرور می‌کن…
اگر دنیا رو بدون شکلات نمی‌تونید تصور کنید، خوش شانس هستید که بعد از قرن شانزدهم به دنیا آمدید. چون تا اون زمان شکلات صرفا نوشیدنی‌ای تلخ و پر کف در آمریکای میانه بود. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید، خواهید شنید که این نوشیدنی تلخ چطور به این شیرینی خوشمزه‌ای که امروز می‌شناسیم تبدیل شد و چه تاریخ شگفت‌انگیز و خونباری رو پشت خودش داره. نوشته #44…
حاکمان مستبد در طول تاریخ همیشه در جدالی دائمی با قلم بودند. اما گاهی دایره‌ی این مبارزه به اعداد هم می‌رسیده و بسیاری از اعداد و گاهی مجموعه‌ای از اعداد در زمره‌ی چیزهای ممنوعه قرار می‌گرفتند. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید با این قبیل اعدادی که در طول تاریخ به دلایلی ممنوع بودند آشنا خواهید شد. برای شرکت در نظرسنجی پادکست مختصر و مفید اینجا کل…
در این اپیزود پادکست مختصر و مفید، تاریخچه‌ی الکل را از هفت هزار سال پیش دنبال می‌کنیم و به نقشی که نوشیدنی‌های الکلی در فرهنگ و کشف دنیاهای تازه بازی کرده می‌پردازیم. برای شرکت در نظرسنجی پادکست مختصر و مفید اینجا کلیک کنید استفاده از فیلتر شکن برای تکمیل فرم نظرسنجی ضروری است نوشته #42 الکل اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد.…
مرغ یکی از قدیمی‌ترین همراهان انسان است؛ در این اپیزود پادکست مختصر و مفید سرنوشت این پرنده را از همراهی گلادیاتورها در جنگ گرفته، تا کمک به انسان در علوم ژنتیک و درک تکامل دنبال می‌کنیم و در نهایت به سفره‌های امروزی و مرغ سوخاری و زرشک‌پلو با مرغ می‌رسیم. برای شرکت در نظرسنجی پادکست مختصر و مفید اینجا کلیک کنید استفاده از فیلتر شکن برای تکمیل فرم …
در این اپیزود پادکست مختصر و مفید، از افکار و دستاوردهای یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان تاریخ خواهید شنید. مردی که روان‌درمانی را اختراع کرد و به انسان کمک کرد که خودش را بهتر بشناسد؛ زیگموند فروید. برای شرکت در نظرسنجی پادکست مختصر و مفید اینجا کلیک کنید نوشته #40 زیگموند فروید اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد.…
در این اپیزود با افلاطون آشنا خواهید شد و چهار درس از این بزرگ‌ترین فیلسوف تاریخ را خواهید شنید که همچنان و در زندگی امروز به کار ما می‌آید. برای شرکت در نظرسنجی پادکست مختصر و مفید اینجا کلیک کنید https://forms.gle/bu8P4rG7iQsr5yV1A نسخه‌ی ویدیویی این اپیزود را در کانال یوتیوب مختصر و مفید تماشا کنید نوشته #39 افلاطون اولین بار در اردشیر طیبی. پدی…
پ
پادکست مختصر و مفید
در سی و هشتمین اپیزود پادکست مختصر و مفید، مروری می‌کنیم بر هر آنچه که در طول تاریخ تاکنون رخ داده و در آینده رخ خواهد داد. نسخه ویدیویی این اپیزود را در کانال یوتیوب مختصر و مفید تماشا کنید نوشته #38 تاریخچه‌ای مختصر و مفید از هر آنچه که قبلا رخ داده و بعدا رخ خواهد داد اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد.…
اینکه چه شد برخی از کشورهای دنیا این چنین ثروتمند شدند و برخی اینقدر فقیر ماندند، همواره محل بحث و جدل‌های فراوانی بوده. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید، سه عامل عمده‌ی فقیر ماندن کشورها را بررسی کردم. منبع: School of Life نوشته #37 چرا برخی از کشورها اینقدر ثروتمندند و برخی اینقدر فقیر؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد.…
کامپیوترهای ساخت بشر روز به روز قوی‌تر می‌شن؛ با افزایش قدرت محاسباتی انسان، رفته رفته این ایده که بشه جهانی مشابه جهان خودمون رو شبیه‌سازی کنیم محتمل‌تر به نظر میاد. ولی این پیشرفت خیره‌کننده، سوالی وهم‌آلود هم همراه خودش داره: از کجا می‌دونیم که همین الانش هم در یک دنیای شبیه‌سازی شده نیستیم؟ نسخه‌ی ویدیویی این اپیزود را در کانال یوتیوب مختصر و م…
مرگ مهم‌ترین و قطعی‌ترین پیامد زندگیه و چه بخواهیم و چه نخواهیم بالاخره روزی نوبت ما هم خواهد رسید و آخرین نفس‌ها رو خواهیم کشید و بعد به خاک خواهیم رفت. در دو اپیزود اخیر پادکست مختصر و مفید، درباره‌ی آنچه که لحظاتی قبل از مرگ و هنگام مرگ در ذهن و بدن ما می‌گذرد صحبت کردیم، حالا در قسمت سوم این مجموعه به آنچه که پس از مرگ به سر انسان می‌آید خواهیم…
در دومین قسمت از مجموعه‌ی «مرگ» در پادکست مختصر و مفید، خواهید شنید که درست در هنگام مرگ، در ذهن و بدن ما چه می‌گذرد. در قسمت نخست این مجموعه از اتفاقاتی که لحظاتی قبل از مرگ می‌افتد صحبت کردیم و قسمت آتی هم به آنچه که پس از مرگ رخ می‌دهد می‌پردازم. نسخه‌ی ویدیویی این اپیزود را در یوتیوب تماشا کنید. منبع: اینفوگرافیکس نوشته #34 در لحظه‌ی مرگ چه در …
آنچه که در حال مرگ و پس از آن رخ می‌دهد همواره محل بحث‌ها و کنجکاوی‌های فراوانی بوده. از این هفته در پادکست مختصر و مفید در سه قسمت به مرگ می‌پردازیم. در قسمت اول خواهید شنید که درست لحظاتی قبل از اینکه بمیریم در بدن و ذهن ما چه می‌گذرد. نسخه‌ی ویدیویی این اپیزود را در کانال یوتیوب مختصر و مفید تماشا کنید. منبع: اینفوگرافیکس نوشته #33 مرگ؛ قبل از ا…
چند سالیه که بر سر مصرف شیر اختلاف‌نظرهایی به وجود اومده. بعضی می‌گن شیر غذایی مغذیه که برای سلامت استخوان‌های ما ضرورت داره، اما عده ای هم می‌گن مصرف شیر به سرطان و مرگ زودرس منجر می‌شه. بالاخره حق با کیه؟ و اصلا چرا ما شیر می‌نوشیم؟ نسخه‌ی ویدیویی این اپیزود را در کانال یوتوب مختصر و مفید تماشا کنید منبع: Kurzgesagt نوشته #32 شیر؛ نوشیدنی‌ای سودم…
شنیدن خبر کشف موجوداتی فرازمینی برای بسیاری از ما خبر هیجان‌انگیزیه! اما این خبر در واقع خبری بسیار وحشتناک و ویرانگره. شنیدن این خبر معنیش اینه که پایان نسل بشر قطعیه و دوره‌ی ما انسان‌ها به زودی به سر خواهد رسید. اما چرا؟ چرا این هیجان‌انگیزترین خبر تاریخ می‌تونه اینقدر وحشتناک باشه؟ نسخه‌ی ویدیویی این اپیزود را در کانال یوتیوب مختصر و مفید تماش…
زندگی انسان تا سال ۱۸۰۰ میلادی همانقدر سخت و خشن بوده که در تمام هزار و هشتصد سال قبل از اون بود. برای هزاران سال پیاپی ملت‌ها در سراسر دنیا به معنای واقعی کلمه فقیر بودند و تولید ناخالص داخلی از سالی به سال بعد کمترین تغییری نمی‌کرد. با این حال، در اوایل قرن هجدهم تحولی شگفت‌انگیز رخ داد که همه‌چیز را تغییر داد و آن رشد اقتصادی و افزایش دستمزد کار…
به جرات می‌توان گفت که برای درک اوضاع و احوال زمانه‌ی ما، هیچ کتابی مهم‌تر از «طاعون» آلبر کامو وجود ندارد. طاعون داستان گسترش بیماری همه‌گیری است که از حیوان به انسان منتقل و بعد نیمی از جمعیت شهری مدرن را از بین می‌برد. نوشته‌ی آلبر کامو همچنان برای ما تازه است و با ما سخن می‌گوید؛ آن هم نه به این خاطر که او پیشگویی بوده که چیزهایی می‌دانسته که د…
بیماری‌های واگیردار همیشه مثل این ویروس کرونا نبودند که آدم‌ها رو تو خونه‌هاشون حبس کنند. در این اپیزود پادکست «مختصر و مفید» از بیماری خواهید شنید که آدم‌ها رو به خیابون می‌کشید و به رقص وا می‌داشت و مبتلایان اغلب اینقدر می‌رقصیدند که از خستگی یا سکته‌ی قلبی می‌مردند! این اپیزود را با تصاویر و توضیحات بیشتر در یوتیوب تماشا کنید نوشته #28 طاعون رقص…
جهانی چنین پهناور و اینقدر قدیمی، یعنی بی‌شمار فرصت و وقتی بسیار برای تکامل انواع حیات و حتی حیات هوشمند؛ با این حال به نظر می‌رسد که ما تنها هستیم. این تناقض به «پارادوکس فرمی» معروف است که در قسمت قبل با آن آشنا شدید. حالا در قسمت دوم، به برخی ایده‌ها و چاره‌های موجود می‌پردازم. نسخه‌ی تصویری این اپیزود رو هم می‌تونید در کانال یوتیوب مختصر و مفید…
تخمین‌زده می‌شه که میلیون‌ها سیاره با مشخصات زمین در کهکشان راه‌شیری وجود داشته باشه؛ که تازه اغلب‌شون سه برابر ما وقت داشتند تا حیات هوشمند رو در خودشون شکل بدن. با این حال ما حتی کوچک‌ترین نشانه‌ای از فرازمینی‌ها نه دیدیم و نه شنیدیم. چرا؟ اونها کجا هستند؟ آیا ما خیلی خاص هستیم؟ یا تمام موجودات فرازمینی که قبل از ما بوجود اومدند از بین رفتند و ای…
